Дьэ биир түгэни кэпсээри оҥоһуннум, баҕар итэҕэйиҥ, баҕар суох…
Сэттэ уонус сыллар ааһыылара этэ, мин сүүрбэччэбин лаппа ааспыт этэргэ дылы тоҥ маһы тосту тутар сааһым, оскуола кэнниттэн армияҕа сулуусубалаан кэлээт салгыы собхуоска үлэлии хааллым, сыл аайы үөрэххэ барыам диибин да уһатан сааһым ыраатан барда. Дьонум да үүрэ сатаан баран аны ,,ыал буол,,диэн олуйан- мускуйан бардылар. Мин сөбүлүү көрөр кыыстаах этим да муҥкук муҥнаах эппэккэ хааллаҕым дии, кыыһым билигин ыал, ханна эрэ атын сиргэ олорор. Бүттэхпит ол, бачча сааспар дылы кыыска - дьахтарга чугаһыы иликпин. Дьэ оннук сыл- хонук баран истэ. Арай фермалар сайылыкка тахсалларыгар биир уһук сайылыкка миигин бостуугунан анаан кэбистилэр. Уопсай мунньах быһаарбыт үһү, хаалыылаах суола- ииһэ суох, урут иһээччи бостууктар түбэһэн оттуур ходуһаны тэбистэрэн айдаан таһаарар этилэр, миигин испэт киһи диэн анаатахтара.
Хаһан утары саҥарбытым баарай,,эх,,хоту сылдьар киһи.
Фермабытын син этэҥҥэ буллубут, сыл аайы кэлэ үөрүйэх сүөһүлэр барахсаттар мундуйа суох кэлэннэр маҥыраһыы бөҕө буоллулар. Мин кыра эргэ балаҕан дьиэ баарыгар түстүм. Сайын бу үөҥҥэ тугум атай диэн миинэн кэлбит аппын төттөрү ыыттым, үүрсүбүт уолаттарына. Үлэ- хамнас саҕаланна, күҥҥэ үстэ ыыллар, түүн атын алааска манаан аһатан баран дайааркалар тура иликтэринэ үүрэн аҕалабын, чэпчэки үлэ буллум диэн үөртүм дьаабы эбит, сүгүн утуйбакка түүл- бит курдук сылдьабын, кэнники син үөрэнэн бардым.
Кыргыттар, дьахталлар бастаан утаа оонньоһуох курдук буолан иһэн тохтоотулар, кэнники,,аттакы быһыылаах,,диэн өссө хомуруйар буоллулар.
Оннук күннэр ааһан истилэр. Кэлин отчуттар биир кыра алааһы оттоон бүтэрэн барбыттарыгар онно түүнүгэр сүөһүлэри үүрэн мэччитэр буоллум. Онно отчуттар хонор эргэ балаҕаннарыгар хонобун, урут колхуос олоҕо үһү, эргэ дьиэ элбэх. Биир киэһэ куолубунан эмиэ сүөһүлэрбин манаан баран, сыппыттарын кэннэ түүн балаҕаҥҥа киирэн наараҕа сыттым, нухарыйдым быһыылаах. Арай ол сыттахпына таһынааҕы аан аһыллар тыаһа иһилиннэ уонна чэпчэки атах тыаһа аттыбар сурдурҕаан кэлэн тохтоото. Бастаан аахайбатым, онтон эргиллэн көрөөт,,дьик,,гына түстүм. Борук- сорукка көрдөхпүнэ кыыс оҕо киирэн турар эбит, бастаан соһуйдум, онтон сонурҕаан көрдүм, сахалыы сиэдэрэй таҥастаах, уһун хойуу баттаҕын икки гына өрүнэн иннигэр түһэриммит көрүөхтэн кэрэ кыыс турар эбит. Мин хайдах эрэ куттаныах санаам ааһан хаалла,,хантан кэллэҕэй,,дии санаатым, кыыһым саҥата суох умса түһэн тэрэгэр түөһүнэн сыстан уураан барда, мин олох талбааран хааллым илиим атаҕым хамсаабат да буолла. Бу этэ сылааһын, хаһан да билбэтэх дьикти иэйиибэр киирдим, олох өйум- санаам атын эйгэҕэ хаһан да билбэтэх итиибэр- буһуубар киирэн бардым.этэргэ дылы ,,ахтар Айыыһыт абылаҥа,,атын эбит,,иитэр Иэйиэхсит ирдэбилэ үлүгэрдээх,, диэбиккэ дылы буоллум. Туналыйар маҥан этэ борукка туртайан ахчайа сытар кыыс кэрэ үрдүгэр өлөрбүнэн мөҕүстүм. Киһи оҥорон тутан ойуулаан кэпсиир да кыаҕа суох курдук, өйбүттэн тахсыбыттыы мөҕүстүм.кэмниэ кэнэҕэс утаҕым ханан, уоҕум хараан били сэбим санньыйан,,һуу,,диэбитинэн тиэрэ түстүм.
Кыыһым туран таҥаһын көннөрдө, уураан ылла уонна хайдах кииртэй да саҥата суох тахсан барда.
Биирдэ өйдөнөн кэлбитим халлаан сырдаабыт күнүм быган эрэр, сүөһүлэрбин үүрэн сайылыкпытыгар бардыбыт. Дьэ ити күнтэн ,,сайылык атыыра,,диэн ааттанным. Дьахтары тыытан амтаһыйан хааным оонньоон сайылыгым дьахталларын, кыргыттарын дьэбэлээн ,,куһаҕан үчүгэйдээх ,,диэбиккэ дылы үүт бөҕө ыанна, ыанньыксыттар олох ырыаннан көтө- дайа сылдьаллар, дьэ онон икки оҕус көрүлээн сайылаатыбыт. Ынах бөҕө буоһаата, икки- Үс кыыс дьахтар эмиэ.
Күһүн үүккэ бастаан собхуос үрдүнэн фермабыт бириэмийэ бөҕө ылла. Мин да маппатым.
Аны ийэлээх, аҕабын соһутан танцыны көтүппэт буоллум, таҥас арааһа ыллардым, күлүөс бүрүүкэ, араас ырбаахы, муода бөҕө. Аны мунньахха дьахталлар айдааран сүөһү биригэдьиирэ оҥорон кэбистилэр. Кистии саба тыыталыыбын барахсаттары. Олох үлэ күөстүү оргуйар.
Ол сылдьан биир учуутал кыыска сүрэхпин сүүйтэрэн ыал буолан хааллым. Оҕо бөҕө, кэнники сиэннэр кэлитилээтилэр, өссө хос сиэннэр билиннилэр. Хотунум барахсан муҥур ыраахтааҕы.
Кэнники таайа сатыыбын ким кэлэ сылдьыбытын. Арааһата миигин кыайан ыал буолумаары гынна дии санаан Айыыһыттарым ыытан ,,имэҥмин,,уһугуннарбыттара буулуо дии саныыбын, билигин кырдьан олорон. Сайылыгым оҕолоро барахсаттар сибээстэрин быспаттар. Билигин эмээхситтэр эдэр саастарын санаан олох үҥэр таҥара курдук көрөллөр.
Дьэ оннук баара олоххо…
Түүлбэр хам- түм киирэн тахсар, эдэрин курдук эдэр.
Миигин араҥаччылыыр аанньалым дии саныыбын.

Арыылаах.С.