Кэпсээ
Войти Регистрация

Охсууну ылбыт

Главная / Кэпсээн арааһа / Охсууну ылбыт

K
kyym.ru сайтан Дьылҕа
26.09.2019 16:27
Арай биирдэ туран, итии баҕайы өрөбүл күн, сөтүөлүү барарга сананным. Кыргыттарым бары дэриэбинэҕэ, уоппускаҕа. Төлөпүөннэһэн-төлөпүөннэһэн кими да булбакка гынан баран, Туйаара диэн билэр кыыспыныын барар буоллубут. Олох эбиэттэн саҕалаан киэһэ хойукка диэри умсан ыла-ыла кумахха сытар, «эстиэстибэннэй солярий» сагаарын ылар былааннаах, уулаах-хаардаах, өйүөлээх-тайаалаах сөтүөлүүр сирбитигэр тиийдибит. Сөтүөлээтибит, аһаатыбыт, сыламнаатыбыт. Киһи-ии бөҕө! Ол гынан баран биһиэхэ ки-иим да наадыйбат, билсиспэттэр даҕаны, тугу да ыйыппаттар даҕаны... Бэйэбит ону-маны кэпсэтэ сыттыбыт, үлэ-хамнас, аны кыһын кэтиллиэхтээх этэрбэс элэйбитин, өссө саҕынньах ылыныахпытын хомолтолоох баҕайытык харчыбыт тиийбэтин эҥин тустарынан... — Оо, мин миниистир оҕото эбитим буолла-аар, билигин ханна эрэ муора кытылын кумаҕар сытыам этэ дии! – диир Туйаара. — Ээ, миниистир оҕото буолбатахпыт үчүгэй буолбат дуо. Бэйэбит да син үлэлээн-үлэлээн, саатар, кырдьан баран, муора да кытылыгар тиийиэхпит, — диибин. — Кырдьан баран эмиэ маннык буолуо... Син биир туох да уларыйбат, — диир Туйаара бэссэмиис (пессимист) куолаһынан. — Мин кырдьан баран «ээй, бодуруунньаа, биэнсийэбитин матайдыы барыахха» диэн, хас ый аайы төлөпүөннүүр буолуом, ха-ха! — Эн олох наһаа көрүдьүөскүн дии, туох да үчүгэйэ суох судургу олохтон үөр да үөр буолаҕын, хайдах итинник буолуохха сөбүй? — Хайдах гыныахпыный оттон, ытыы-ытыы сытар санаам суох. — Оттон мин наһаа сылайдым олохтон... Миэнэ барыта табыллыбат. — Тугуҥ табыллыбатый? Дьиэлээххин-уоттааххын, үлэлээххин, эдэргин, оттон мин, саатар, дьиэм да суох. — ¤ы, ол дьиэм да диэн... Ийэм көссүүтэ ылан биэрбитэ дии... — Бэрт баҕайы эбит буолбаат. Оннук дэлэгэй дьон бу олоххо бааллар эбит дуу?... Уонна баран миниистир оҕото буолбатаххыттан хомойоҕун? — Дьокутаат киһи этэ, Сэргэй диэн. Короче, мин уон үстээхпэр, быраатым сэттэлээҕэр эҥин буолуо... Сэргэй аҕам табаарыһа этэ. Дэриэбинэҕэ олорбуппут. Наар биһиэхэ кэлээччи. «Компашканан» элбэх буолан тыаҕа тахсааччылар, сарсыныгар аҕам итирик, ийэм холуочук аҥы-аҥы кэлээччилэр. Сотору Дьокуускайга дьиэ атыыласпыппыт. Сэргэй көмөлөспүтэ. Аҕам «табаарыһым кыбартыыра ылынарбытыгар көмөлөстө» диэн олус үөрэр, Сэргэйи таҥара курдук көрөр этэ. Куоракка көспүппүт. Биирдэ аҕам дэриэбинэҕэ бултуу барбытын кэннэ, ийэм дьээдьэ Сэргэйдиин массыынанан тигинэтэн кэллилэр. Куукунаҕа ас бэлэмнэнэн аһаатылар, биһигини ийэм «улахан дьоҥҥо мэһэй-таһай буолумаҥ» диэн, бырааппын кытары хоско олорорбутугар эттэ. Хойукка диэри аһаатылар, арыгы истилэр. Мин буоллаҕына утуйбакка сыппытым. Онтон сыллаһар, ынчыктыыр тыаһы истибитим. Тута туох эрэ куһаҕан буола турарын сэрэйэн, аҕабын аһынан, суорҕаным анныгар киирэн ытыы-ытыы сыппытым. Онтон утуйан хаалбыт быһыылааҕым. Түүн уһукта биэрбитим, айдаан бөҕө буолбут, «Сэргэй, туох буоллуҥ» ытыыр-хаһыытыыр икки ардынан ийэм үөгүлүүр, сотору «скорай», милииссийэ кэлбитэ уонна Сэргэйи илдьэ барбыттара. Ол иннинэ ийэм Сэргэйи таҥыннарбыта. Туруусуга да суох ороҥҥо сытарын, айаҕыттан күүгэн бөҕө тахсыбытын көрбүтүм. Бу санаатахха, ийэбин кытта хоонньоһо сытан, сүрэҕэ эмсикэччи тохтоон өлбүт эбит. Ол
киэһэ аҕам кэлбитэ, ийэбин баттаҕыттан соһо-соһо сирэйгэ охсуолаабыта, наһаа ынырыктык кырбаабыта. Ийэбин эмиэ балыыһаҕа киллэрбиттэрэ. Төбөтүгэр улахан хаан туруулааҕын эпэрээссийэлээбиттэрэ. Өр баҕайы балыыһаҕа сытан тахсыбыта. Аҕам куораттан дэриэбинэҕэ барбыта. Сылгыһыттары кытары үүтээҥҥэ олорор диэбиттэрэ. Онтон биирдэ арыгылаан баран, саанан ытынан кэбиспит этэ. Оруобуна өйүм-санаам уларыйар кэмигэр охсуу бөҕөтүн ылбыппын быһыылаах, онтон ыла туохтан да үөрүөх санаам кэлбэт. Ийэбин кытары олох тапсыбаппын. Доруобуйата наһаа мөлтөх. Дьиэбин абааһы көрөбүн. Арай быраатым үөрэҕин бүтэрэрин эрэ күүтэбин. Онтон ханна эмэ, атын сиргэ үлэлии барыам. Бэйэм дэриэбинэбэр тахсыбаппыын, онно биһигини барыбытын үөҕэллэр ээ... — диэбитэ Туйаара уонна саҥата суох өөр да өр сотторугар умса түһэн сыппыта. Мин эмиэ күлбүтүм-үөрбүтүм уостан хаалбыта...
kyym.ru сайтан