Кэпсээ
🌙
Войти
Регистрация
Этиҥ сүгэтэ
Главная
/
Кэпсээн арааһа
/ Этиҥ сүгэтэ
К
Кыым
Күлүк
03.04.2025 12:36
Бу быһылаан өрдөөҕүтэ буолбута. Арааһа, ааспыт үйэ 60-с сылларын бүтүүтэ быһыылааҕа. Бэйэм көрбөтөҕүм-истибэтэҕим, онон дьон хайдах кэпсээбитинэн биэрэбин. Бу түбэлтэҕэ сылдьыбыт икки киһи, биирдэрэ умнубутун иккиһэ толорон биэрэ-биэрэ, кэпсээбиттэрэ. Онон, бу кэпсэммит кырдьыктааҕар кыра да саарбахтааһын баар буолуон табыллыбат. Арыылаах бөһүөлэгиттэн икки көс ыраах баар сайылыкка уонча ыал сайылаан олорбуттар. Сопхуос ыанньыксыттара, ньирэй көрөөччүлэр, бостууктар, үүт тутааччы, оҕо-уруу... Бэс ыйын саҥатын диэки, бука ханнык эрэ таҥара буолуо, сайылыкка өтөрүнэн хаһан да түспэтэх хара самыыр ыаҕастаах уунан куппут. Сайылык марай-сарай тутуулаах балаҕаннарын үрдүлэринэн-анныларынан уу курдары ааһан аймалҕан саҕаламмыт. Аны туран, этиҥ ньирилиирэ, чаҕылҕан курбуулуура туох да өй мэйдээҕи тулуппат үлүгэрэ үһү. Сирдиин-халлаанныын барыта силбэһэн, барыта лүһүгүрүү-лиһигирии, чаҕылыҥныы-сандаарыҥныы турбут. Ону ол диэбэккэ, ити киэһэ Мөхсөр Бүөтүрдээх диэн элбэх оҕолоох ыалга сайылык атын ыалларын оҕолоро бөҕө мунньустан оонньоон бутукаайдана сылдьыбыттар. Онто да суох кыараҕас, хараҥа дьиэ иһэ үллэҥнэс оҕо үһү. Улахан дьонтон түөс-маас, моорук буолбут кырдьаҕас эһэлэрэ оҕонньор баар эбит. Оонньуу үгэннээн турдаҕына, дьиэ тиэргэнигэр турбут аарыма улахан хаппыт тиити чаҕылҕан охсон суулларан бытарытан түһэрбит. Тыас-уус бөҕө өрө барчалана түспүт, сирдэрэ кытта дьигиһийэргэ дылы буолбут. Мас үлтүркэйдэрэ отучча миэтэрэ ыраах турбут дьиэлэрин эркинигэр кэлэн сааллыбыттар. Куттаныы-уолуйуу бөҕө буолбут. Улахан уолаттар түннүгүнэн үөмэхтэһэ туран өйдөөн көрбүттэрэ, төрдө эрэ ордон хаалбыт мастарын оннуттан биир салаҥ улахан уҥуохтаах (3 миэтэрэ курдук), марай-сарай барбыт сатаҕай быһыылаах, улаханнык эмсэҕэлээбит дьүһүннээх күлүк курдук хара “киһи” бэрт эрэйинэн, түөрт атах буолан ыла-ыла, кинилэр дьиэлэрин диэки алтахтаан-барыҥнаан иһэр эбит. Хара самыыр ортотугар, чаҕылҕан уотун сырдыгар киһи моһуона адьас чуолкайдык биллэр эбит (ону биэс-алта оҕо илэ көрбүт). Оҕолор туох эрэ бөрүкүтэ суох быһыы буолан эрэрин сэрэйэн, ааннарын иһиттэн хатаммыттар, орон аннын, муннугу-ханныгы булбуттар. Сотору дьиэ таһыгар ууну кэһэн чалымнатар, бадарааны баллайдыыр тыас иһиллэн барбыт. Били “киһилэрэ” дьиэни эргийэ сылдьан киирэр сири көрдүүр чинчитэ биллибит. Дьиэ иһигэр уолуйуу улааппыт. Чочумча буолан баран, таһырдьа тыас-уус сүппүтүгэр туран өҥөлдьүспүт уолаттар, түннүгү көрөөт, тэбис-тэҥҥэ хаһыытаһа түспүттэр. Били күтүр кэлэн түннүгүнэн дьиэ иһин өҥөйөн күлүгүрэн турар үһү! Дьиэ иһэ хараҥа буолан сирэйэ чуолкайдык көстүбэт эрээри, таһырдьа тохтообокко сандаарыҥныыр чаҕылҕан уотугар арбайа сылдьар, сарбыллыбатаҕа ырааппыт уһун баттахтааҕа көстөр! Дьэ иһэ ытыыр, сарылыыр-кыланар, хаһыытыыр оҕо саҥатынан өрө оргуйан эрдэҕинэ, доҕоор... Таһырдьа тыас бөҕө өрө барчалана, дьиэлэрэ өрө эккирии түспүт! Сып-сырдык буолан ылыталаабыт, буруо-тараа бөҕө, киһи тумнастар кэҥэрдиитин сыта саба биэрбит, ааннара тэлэллэ түспүт. Өлө куттаммыт оҕолор сарылаһа-сарылаһа аһаҕас аанынан куотан бытарыһан тахсыбыттар... Кэлин улахан дьон тойоннообуттарынан, тиэргэҥҥэ турбут улахан маска хорҕойон-дьиэлэнэн олорбут абааһыны этиҥ үлтү дьааһыйан таһырдьа куоттарбыт. Ыксаабыт, эмсэҕэлээбит абааһы
этиҥтэн куотан хорҕойор сири көрдөөн дьиэ тула өҥөлдьүйэ сырыттаҕына, чаҕылҕан иккистээн сырбатан ньиргиппит. Этиҥ абааһыны сөбүлээбэтэ уруккуттан да биллэр. Абааһы өлбүтүн-өлбөтөҕүн ким да билбэт (өлүгэ суох үһү), дьиэлэрин биир эркинин сыбаҕа барыта тохтон хаалбыт, оттон оҕолор туох да буолбатахтар. Абааһы Хаата.
kyym.ru сайтан
➤
➤
kyym.ru сайтан