Бу кэпсээн, эр киһи уонна дьахтар эдэр саастарыгар үөскүүр үгүс таптал курдук, сүрэҕи өрүкүтэр иэйииттэн саҕаланар. Ол кэмҥэ олох содулун туһунан толкуйдуур кыах суох, барыта кэнники быһаарыллыах курдук буолара. Ити ааспыт үйэ 60-с сылларыгар этэ. Кини эдэр, итии хааннаах,  талааннаах, мындыр өйдөөх, кэскиллээх уол дьон хараҕар быраҕыллар, дьахталлары тута сөбүлэтэр дьоҕурдааҕа. Киниэхэ өйүн сүтэриэхчэ таптаабыт кыргыттартан биирдэстэрэ Лена буолбута – устудьуон кыыс, нарын-намчы, ыра санааҕа уйдарар мичээрдээҕинэн, ордук кэрэ буолан көстөрө. Кинилэр тапталлара сайыҥҥы этиҥнээх ардах курдук, кылгас эрээри, күүстээх этэ…. Онтон… онтон барыта түмүктэммитэ. Лена оҕо күүтэрин билэн, Владимирга этэргэ санаммыта. Оччотугар ситиһии кирилиэһинэн өрө дабайан эрэр эдэр уол куттаммыта. Бу «сиэрэ суох» быһыытын дьүүллэһээри баартыйа мунньаҕар кытта ыҥырбыттарыгар, оҕо киниэнэ буолбатаҕын олох да мэлдьэһэн кэбиспитэ. Онон Лена иһигэр уол оҕо үөскүүрүн билэн, таптала туһата суох буолбутун өйдөөн соҕотох хаалбыта. Маннык кэмнэргэ түбэспит дьахталлар өйөбүлү хантан да күүппэттэр биллэр дьыала, ол да буоллар Лена күүстээх санаалааҕа. Кини уол оҕону төрөөбүтэ уонна Алексей диэн ааттаабыта. Алексей аҕатын билбэккэ улааппыта. Кинини аҕатын солбуйбут киһи, үтүө, киһилии киһи — абаҕата ииппитэ. Эр киһи  уолга төрөппүт аҕатын солбуйа сатыыра да, Алексей кырдьыгы билэрэ. Лена дьиҥнээх аҕата ким буоларын кистээбэт этэ, ол эрээри бу туһунан элбэхтик кэпсии сатаабата. Ол гынан баран, араас санаа кутуллан киирэн Алексей дууһатын иһиттэн сиирэ. Тоҕо кинини бырахпыттарый? Тоҕо ийэтэ маннык кэрэ дьүһүннээх, үтүө санаалаах киһи таптала суох соҕотох олорон хаалбытай? Бу ыйытыктара киниэхэ ыарахан таһаҕас буолан, үйэтин тухары баттаабыттара. Ити курдук, Лена уонна кини саҥа кэргэнэ Игорь улааппыт, этин туппут уоллара атын, ыарыыта-хомолтото суох олох суолун тутуһуоҕун баҕараллара. Кини институтка үрдүк үөрэххэ үөрэнэн, үтүө үлэлээх, ыал буолан олоруон баҕарбыттара. Ол эрээри…. Алексей киэҥник хардыылыыра. Алексей эдэр сааһыгар ойохтоммута, эрэстэрээҥҥэ үлэлии киирбитэ, онтон тугу эрэ уратыны көрдүүр курдук, кутталлаах суолга үктэммитин билбэккэ да хаалбыта. 90-с сыллар дьалхааннаах олоҕо кинини бадараан курдук батыччы тардан ылбыта. Баҕар, аҕатыттан билбэтэх биһирэбилин онтон көрдөөбүтэ буолуо дуо? Эбэтэр олоххо суолтатын дакаастыы сатаабыта дуу? Бу ыйытыкка хоруйу билигин ким да билбэт…. 1989 сыллаахха Алексей суут иннигэр буруйун боруостуу турбута. Халааһын, халабырдьыт… Бу тыллар бириигэбэр курдук иһиллибиттэрэ. Кини тоҕус сылга хаайыллан баран, сотору соҕус болдьоҕун иннинэ дьолугар тахсыбыта. Барытын саҥаттан саҕалыахха сөп курдук диэн ыра санаалаах олоххо үктэммитэ. Инникитин сырдык олоххо холонон көрбүтэ. Саҥа тапталын көрсөн, иккиһин ойохтоммута. 1995 сыллаахха Тамара диэн кыыс оҕоломмута. Оҕотун илиитигэр бастаан туппут мүнүүтэтигэр, баҕар, кини сүрэҕэр эрэл кыыма саҕыллыбыта буолуо. Кыракый, көмүскэлэ суох, төбөтүгэр хойуутук үүммүт бытырыыс баттахтаах кыыһын көрөн, Алексей аҕата киниэхэ таҥнарбытын курдук, кыыһыгар оннук буолуон баҕарбатаҕа буолуо. Ол эрээри дьылҕа киниэхэ атыны бэлэмнээбит этэ… Тамара биэс ыйдааҕар Алексей дьиэтиттэн тахсан баран сүгэни ууга бырахпыттыы төннүбэтэҕэ. Кинини көрдөөбүттэрэ, эрэнэ күүппүттэрэ да, хас да кыһын ааспытын кэннэ өлүгүн тыаттан булбуттара. Саанан ытыллан, ылбыт бааһырыыттан өлбүтэ биллибитэ. Криминальнай  дуу? Сакаас дуу? Ону ким да билбэтэҕэ. Кини олоҕо саҕаламмытын курдук соһуччу, ситэ этиллибэккэ, ыарыылаахтык, эрэлэ суохтук быстыбыта. Бүгүн Алексей уонна кини ийэтин кэпсээнэ сымыйа курдук буолуон сөп. Ол эрээри бу кэпсээҥҥэ – ыарыы, эрэл, таптал уонна кэлэйии барыта баар. Бу – биир киһи алҕаһа хас да киһи дьылҕатыгар хайдах дьайарын көрдөрөр. Өйдөөн, саамай хомолтолоох да дьылҕаҕа мэлдьи сырдыкка миэстэ хааларын умнумаҥ!
edersaas.ru сайтан