Уйбааҥҥа Байанайа ханна да сылдьыбытын, тиийбитин иһин мэлдьи биэрэр буолара. Дьиэтин иннигэр бүүчээн кэлэн биэрэр, хааһы күөрэтэн, оллоонун тоҕо түһэрэр, бэлисипиэт тэбэн истэҕинэ, көлүөһэтигэр улар киирэн биэрэр, куска сытар кыра күөлүттэн анды өлөртүүр.        Дьэ, ити кэпсээннэр омуннаах курдуктар да, туоһу дьон мэлдьи баар эбиттэр.    Биирдэ табаарыһыныын кустуу сылдьыбыттар. Арай ыраас баҕайы хонуулаах алаас күөлүгэр кустар олороллор үһү. Дьэ, хайдах үөмэн киирэбит диэн буолбут. Онуоха Уйбаан “оҕус буолан киириэххэ” диэбит. Биирдэрэ “оҕустаах ынах буолуохха” диэбит. Дьэ, оннук үөмэн киирэн, кустарга чугаһаан өлөрбүттэр. Уйбаан сайын бостууктуура. Күһүн кус көппүт кэмигэр, сарсыарда ынахтарын хомуйа таарыйа кус ытан кэлэрэ үһү. Оннук биир сарсыарда кус бөҕөнү өлөрөн тута сылдьарын дьон көрбүттэр. Онуоха Уйбаантан “бу кустаргын айахтарын тумсуларын быһыта ыппыккын дуу” диэбиттэр. Онуоха киһилэрэ “сарсыарда күн уотугар дьааһыйа олороллорун, айахтарын туһаайыытынан ытан кэбистим” диэбит. Кус түһэр сиригэр титирик киллэрэн быраҕар идэлээх эбит. Уонна сарсыарда тиийэн, маска кэчигирээн олорор кустары барыларын биирдэ ытан ылар эбит.    Биирдэ биир уолун сарсыарда уһугуннаран куска илдьэ барбыт. Күөлгэ тиийэн кэлбиттэр. Ыраахтан бүнүөкүлүнэн көрбүттэр. Кус бөҕө олорор эбит. Тыа саҕатынан үөмэн испиттэр. Сотору буолаат, аҕата кус булан биэрбит. Чугаһаан иһэн, эмиэ өлбүт куһу булан биэрбит. Уола соһуйа-соһуйа, үрүсээгэр уктан испит. Күөл кытыытыгар кэлэн, уһун оттоох буолан, өндөйөн туран ытыалаабыттар. Син уонча куһу өлөрбүттэр. Урут ботуруон ииттэн ытар этилэр. “Кыым” хаһыаты имитэн быыс оҥостоллоро. Ботуруоҥҥа доруобунньуктарын ааҕан уон биэһи куталлар эбит. Ол иһин куһу хостоһуннара сатаан ыталлара.    Аҕыс ботуруон киирэр батарантаастаах эбит. Уйбаан биир табаарыһын кытта кус оҕото көппүт кэмигэр, батараантастарын оннук ииттэн кустуу барбыттар. Күөлү икки өттүнэн хаампыттар. Уйбаан ол хааман истэҕинэ, кустар болуот курдук устан киирбиттэр. Киһибит туһаайан баран, ытан саайбыт. Буруо бурҕас гыммыт. Буруо ааспытын кэннэ көрбүтэ, уон кус өлө сытар үһү. Киһитэ кэлэн “хайа, доҕоор, бэркэ ыппыккын дии” диэбитигэр Уйбаан “биэс доруобунньугум салгыҥҥа барбыт эбит” диэбит.    Уйбаан сайын аайы сайылыкка олороро. Күһүн кус-хаас бөҕөнү өлөрөн сиир. Биир күһүн кус хаас бөҕө өлөрөн, дэриэбинэҕэ чугас олорор ыалларын ыҥыран, кус сиэтэн бырааһынньык тэрийэрэ. Оннук бырааһынньыкка сылдьыбыт дьон Уйбааммыт баалынайынан кус сиэтэрэ диэн мэлдьи ахтар буолаллара. Онон Таатта улууһугар Уһулуччу Уйбаан диэн норуот таптаан ааттаабыт булчут киһитэ күн сиригэр кэлэн барбыта.
kyym.ru сайтан