Кэпсээ

Аныгы (2001с) "абитура" мөссүөнэ

Главная / Кэпсээннэр / Аныгы (2001с) "абитура" мөссүөнэ

Добавить комментарий

К
Кэпсээ Подтвержденный 208
02.06.2025 13:30
14 0

(Абитуриент, эн болҕомтоҕор)

Kepsee, абитура абитура Сайыммыт барахсан эмиэ куораппытыгар кэлэн, үөрэх-экзамен, сессия бүтэн, эдэр ыччат үксэ “Һуу-Һаа” тыыммычча таһырдьа талаһар. Эбиитин тыаттан кэлбит оҕолор, били “абитураларбыт” кэлэннэр, күлсүү-салсыы, айдаан-куйдаан, этиһии- охсуһуу баһаам… Дьон- аймах үгүс өттүгэр дьиксинэ саныыр: “Оо, ол эмиэ “абитуралар” сылдьаллар, айыы-айа! “-Диэбитинэн сорох дьон сибигинэспитинэн, сорох икки атаҕынан куоппутунан барар. Дьэ, ол тоҕо оннук буоларый? Уопсайынан, “абитуралары” дьон-аймах хайдах ылынарый, туох дии саныырый? Үгүс быһыыга-майгыга дьон-сэргэ абитуриент диэн— бэйэтин олоҕор биир улахан суолталаах хардыыны оҥороору сылдьар киһи, “улахан” олоххо тахсарга бэлэмнэнэр, үлэлээх-хамнастаах, идэлээх киһи буолаары үөрэнэргэ, идэ баһылыырга дьулуһар эдэр киһи дии санаабат. Ол кырдьык эбит дуо? Маныаха дьон-сэргэ санаатын -оноотун үллэстиэҕиҥ.
Клавдия Ивановна, куорат олохтооҕо.
— Даа, бу бүтэһик сылларга тоҕо эрэ эдэр ыччат майгы-сигили өттүнэн тосту-туора уларыйда. Хомойуох иһин, куһаҕан өттүгэр. Мин үөрэххэ туттарса кэлбит, саҥа олоҕу тута, үүнэ-сайда кэлбит оҕолор бу күүс- кыах толору бэриллэр олоҕор бэйэлэрин көрдөрбөккө, үөрэхтэригэр кыһаллыбакка, түктэри санаа баһыйан, куһаҕан дьаллыктарга умньанан дьаабыланаллара буолуо дии санаабат этим. Ол өйбөр да суоҕа. Билиҥҥи ыччат ити курдук дьалаардык сыһыаннаһара олус хомотор. Кинилэр этэ буоллаҕа дии -биһиги кэскилбит. Билигин киэһэ таһырдьа да тахсарбын куттанабын. Дьэ, көрөҕүт дии, уулуссаларынан тоҕуоруһа сылдьан хаамыталыылларын. Өссө киһини кыһытаары пиибэлэрин, табахтарын уоппутунан сирэйэ-хараҕа суох хаамыталыы сылдьаллар! Хата ити оннугар баран, дьиэлэригэр олорон тыаһа-ууһа суох уруоктарыгар бэлэмнэниэ этилэр. Ол туохтааҕар да туһалаах буолуо этэ. Ким кинилэр оннуларыгар баран уруок ааҕыай, ким үөрэххэ туттарсыай? Өскөтүн инники дьылҕаларын ыраҥалаан көрөллөрө буоллар, ити курдук быһыыга-майгыга түбэһиэ суох этилэр.

Петя, БГФ,4курс.
— “Абитуралар” диэ… Олус бэһиэлэй дьон. Айа да айа! Дьиҥэр, бэйэм даҕаны “абитура” буола сылдьыбыт кэмнээҕим ээ. Эмиэ күүлэйдиир, куораты биир гына барытын кэрийэр этибит, оттон киэһэ өттүгэр, тыый, ханна да сылдьыбат этим. Табаарыстарым кэлэ-кэлэ үҥкүүгэ, пааркаҕа барыахха диэн хаайар этилэр. Ийэм баар буолан уонна бэйэм да арыый оттомноох буолан, ханна да быкпат этим. Хата онтум олус туһалаабыта, сөбүлүүр үөрэхпэр дөбөҥнүк киирбитим. Оттон дискотекалары кэрийбит табаарыстарым баллара хапсыбакка, кыайан үөрэххэ киирбэтэхтэрэ. Онон күүлэй тэппэтэхпиттэн олус үөрэбин. Биллэн турар, күүлэйдиэхпин олус баҕарарым, ол да буоллар бэйэбин туттунарым. Ити билиҥҥи ыччакка сыһыаннаах дии саныыбын. Түүннэри-күннэри күүлэйдээн абыраныаххыт суоҕа! Онон төһө да доҕотторгут буолбуттарын иһин кинилэргэ эрэнимэҥ. Эн үөрэхтэммэтэххинэ табаарыһыҥ эйиигин хайдах даҕаны үөрэхтээбэт, кыаҕа да суох буолар. Онон, абитуриент, бэйэҕэр эрэ эрэн!

Любовь Ивановна, идэтинэн учуутал.
— Үгүс ыччат кини бэйэтин иннигэр турар сыалы- соругу өйдөөбөт, билэр да буоллаҕына аахайбат быһыылаах. Өскөтүн кини бу төрөөбүт дойдутун иннигэр ытык иэһин өйдүүрэ эбитэ буоллар, биһиги күн ахсын уулуссаларга, болуоссаттарга көрөр “хартыыналарбыт” суох буолуо этилэр. Аны туран ыччат, ордук тыа оҕото, төрөөбүт дойдутуттан, дьиэтиттэн тэйбиччэ, көҥүл босхо барбычча, аһары күүлэйи сырсаллар, сиэри таһынан “аһыыллар”, араас буруйу- сэмэни оҥороллор. Этэргэ дылы, кыыллыйбыт оҕустары дуу, тигиилээбит ынахтары ыыппыт курдук. Бу кэбилэммит кэннэ хайдах үөрэхтээх дьон буолан тахсыахтарай? ! Ити курдук сыл ахсын үөрэххэ киириэм этэ дии-дии туттарсан көрөллөр, ол эрэн син биир киирбэттэр. Өскөтүн кини ол оччо айылаах дьиэтиттэн тэйиэн баҕарар буоллаҕына, тоҕо кини сүгүн уруок, кинигэ аахпакка, бэлэмнэммэккэ, баҕатын хоту үөрэххэ киирбэккэ, эмиэ дьиэтигэр эргиллэн кэлэрий? ! Өскөтүн кини кырдьык дэриэбинэттэн “тахсыан” баҕарбыта буоллар, күүлэйи сырсыбакка, үөрэхтээх киһи буолуо этэ.

Григорий, куорат уола, 29 саастаах.
— “Абитуралар” кэнники кэмҥэ киһи куттанар, дьиксинэр дьоно буолбуттар. Миэхэ биир түбэлтэ буолбуттаах. Биирдэ киэһэ үлэбиттэн дьиэлээн истэхпинэ утары 10-тан тахса уол иһэр эбит. Маҥнай дьиксинэ санаатым, онтон: “Оо, хата дьон-сэргэ баар сиригэр сылдьар эбиппин! “— Диэн арыый да холкутуйдум, үөрэ быһыытыйдым. Арай ону ол диэбэккэ, биир уол ынан кэлэн, күргүйдээбитинэн барда. Айдаан бөҕөтө таҕыста. Харчы көрдөөтүлэр (хата харчыта суох этим), аны оччоҕуна атыны тугу эмит биэр диэн хаайаллар. Онтон син дьон мустан, айдааран, ааһа бардылар. Маннык курдук төһөлөөх киһиэхэ күрүлүүр күнүс ортото саба түспүттэрэ буолуой? ! Ама бу уолаттар көрбүтү барытын

уста сылдьар айдааҥҥа сырыттахтарай! Бу оҕолор төрөппүттэрэ туох дии санаан ыраах сиргэ ыытаахтаабыттара буолуой? ! Ама маннык быһыытыйдыннар диэн буолуо дуо? ! Сүрэ да бэрт.

Толя, абитуриент, Тааттаттан сылдьар.
— Ити тоҕо куруук: " Оо, абитуралар баҕайылар сылдьаллар, “- диэн дьон-аймах саҥара сылдьара буолуой? Хайдах эрэ өһүргэтиилээх уонна хомотуулаах баҕайы. “Абитура”— кини син биир киһи буоллаҕа дии, олоххо туох эрэ саҥаны арыйааччы, билээччи- көрөөччү. Син биир хас биирдии киһи олоҕор бу маннык кэрчиги ааһар. Улахан куораты сонургуу көрбүччэ, көрөр-истэр, үөрэтэр санааттан абитуриент күүлэйдиир, кэрийэр. Олус элбэх ыччат киэһэ тоҕуоруһар диэн дьон дьиксинэр. Эһиги өйдөөҥ, бүтүн республикабыт үрдүнэн элбэх оҕо үөрэҕи бүтэрэр. Ол кинилэр бары биирдиилээн уулуссаҕа таҕыстахтарына, кырдьык, уулуссаларбыт, болуоссаттарбыт туолан хаалаллар. Маныаха дьон бары бииргэ тахсыбат — ким күнүс, ким киэһэ өттүгэр. Онон ыччат ахсаана уулуссаларга уҕараабат. Ол иһин улахан дьон эдэр ыччат күүлэйтэн ураты тугу да билбэт диэн этиитин кытары сөбүлэспэппин. Күүлэйдии түһэн да баран уруок ааҕыллар буоллаҕа дии! Биллэн турар, биирдиилээн күүлэйи эрэ батыһар, арыгыны эрэ сырсар эдэр дьон эмиэ баар, ол гынан баран бары “абитуралары” биир сирэйдиир сатаммат.

Ити курдук билиҥҥи “абитуралар” тустарынан сүнньүнэн биир санаа-оноо баһыйар. Кырдьык, Толя этэринии, “абитуралар” бары бу курдук куһаҕан, мөкү дьон буолбатахтар. Ол да буоллар, бу буола турар быһыы- майгы уопсайынан “абитура” туһунан биир халыып өйдөбүлү хаалларар диэтэхпинэ сыыһа буолбатаҕа буолуо. Онон эһиэхэ этиэм этэ, абитуриент доҕотторбор, дьүһүҥҥүтүн - бодоҕутун көрүнүҥ, күүлэйи, арыгыны батыһа сырсымаҥ, үөрэх туһунан толкуйдааҥ! Үөрэх баар— дьол, үөрүү. Ону мин эһиэхэ устудьуон быһыытынан тиэрдиэх тустаахпын.

Аня Кириллина,
СГУ студена.