Главная / Кэпсээннэр / СЭМЭЙ КЫЫСЧААН
Добавить комментарий
(Дьиҥнээх олохтон кэпсээн)
Өлүөхүмэ улууһугар Төгөөн диэн түҥ тыа сиргэ аҕыйах ыаллаах нэһилиэк баар.Аҕыйах дьонноох буолан куула тыатыгар кулааһаҋ кыыл айаатыыр.Саарба киис сатыылыыр сыгынах муостаах илэ сыбыытыыр,мэнэх кыыл мэнээктиир.Аһыҥастаах аалыҥныыр,эһэ адьырҕа элиэтиир дойдута. Булчут дьон тыаҕа тахсан сөп буолалларын эмиһин талан ытан ыллылар да бүтэллэр.Элбэҕи өлөрөн үлүһүйэ барбаттар. Олом диэн түөлбэ алааска биир оҕонньордоох эмээхсиҥҥэ сиэннэрэ кыыс түөртээх кыыс оҕотунаан кэллилэр.Сиэннэрэ кыыс Талина эдэр сааһыгар кэргэн тахсан киһитин кытта тапсыбакка дойду сиртэн кэлбит. Кэргэнэ эмиэ эдэр киһи ,оҕотун Каринаны кытта арахсыан төһө да баҕарбатар атын дьахтар абылаҥа баһыйан киниэхэ көспүт.Талина киһититтэн кэлэйэн арахсыы кутурҕанын умнаары аһыы утаҕы амсайбыта баара.Кырачаан Карина аҕатыныы арыы саһыл хааннаах,маҥан субалаах киэҥ харахтаах кыысчаан.Олох ыарахан аһыытын,ньулуунун билэн саҕалаабыта.Кыраҕа кыһаммат тулуурдаах оҕо этэ.Талина дьоно эмиэ иһэр ,аһыыр буоланнар ,уонна бэйэтэ бу алдьатыылаах астан тэйээри ,киһитин да умнаары түҥ тыа сиргэ манна эһээлээх ,эбээтигэрТөгөөҥҥө кэлбиттэрэ.
Талина манна бүөм сиргэ кэлэн санаата арыый да дьайҕарда.Үөс сир дьалхааннаах олоҕуттан манна кэрэ айылҕалаах сиргэ сынньана түһэргэ сананна.Манна уохтаах аһыы утаҕы тымтыктанан да булбаккын.Бөртөлүөт хаһан эмит сылдьар.
Төгөөҥҥө ханна эрэ баһаар буолбут сибикитэ билиннэ,бөртөлүөтүнэн баһаарынньыктары түһэртээтилэр.Карина аҕата олору кытта баһаар умулларса кэлсибит эбит.Кыыһын көрсө кэлэ сырытта.Радик кыыһыгар сыһыана үчүгэй буолан Карина “паапаа”-диэбитинэн сүүрэн тииҋэн сапта түстэ.Аҕата көтөҕөн ылан сыллаамахтаан ылла. -Паапаа,эн уонна барбаккын даа?-кыысчаан үөрэн чаҕаарыйан ийэлээх,аҕатын эр биир көрөн,истэн чоҕулуҥнуур. Радик кыыһын ыйытыгар туох диэн хоруйдуон булбакка өрө көтөҕөн ууммахтаата.Талина эһэтин тиэтэтэн оттуу бардылар.Манна туох да техника суох буолан илииннэн оттууллар.Карина аҕатыгар аралдьыйан ийэтин сайыспакка хаалла. Талина эһэтин кытта барсан иһэн таптыыр киһитин атын кыыска былдьаппыт абатыгар хараҕа ууланан үрдүк харыйалар туманныран ыллылар.
Бу кэмҥэ Радигы эбэлэрэ чэй бэлэмнээн аһаппытын кэннэ уол кыыһын сыллаамахтаан ылаат бараары тиэтэйдэ.Кыыһа сайыһыа диэн күрээн кэриэтэ тахсан барда. Карина аҕата аҕалбыт кукалкатынан оонньоомохтуу түһээт аҕата суоҕун дьэ өйдөөн көрөн. -Эбээ паапа ханна барбытай? Эбээтэ истибэтэхтии туттубута. -Эбээ паапа кэлиэ да? -Билбэтим ээ тоойуом,эн паапаҥ атын мааманы булбута.-эмээхсин сиэнигэр тугу эппитин кулгааҕа эрэ истэн хаалбыта.Кыыс уоһун толлоччу туттан умса көрөн олорбута.Уонна таһырдьа тахсан барбыта.Эбэтэ улар үргээн букунайан сиэнэ тахсан барбытын аахаҋбакка хаалбыта..
Кырачаан Карина тахсан эһэтэ аах оттуу барар сирдэрин диэки баран истэ.Обургу ытын оҕото кыыһы батыһан кутуруга эйэҥэлиир.Кыыһы сирэйин салаамахтаан ылар.Кыыс ытын кытта мэниктээн аралдьыйан атын ыллыгынан барда.Карина өр даҕаны хаамта.Эһэтин оттуур сирэ кэллэр кэлэн биэрбэтэ.Күн киэһэрэн барда.Мас тыалга охтон иэһэрдии түспүтүгэр Киирэн олордо.
Талина эһэтинээн баҕар баһаар кэлэн оту былдьыа диэн уонна халлаан туран биэрбитин баттаһан ,үлүһүйэн оттоотулар.Үһүс күннэригэр биирдэ дьиэлэригэр кэллилэр.Талина тиэргэҥҥэ атырдьахтарын, кыраабылларын уура туран,кыыһа тоҕо ийэтин ыҥырбытынан чаҕааран сүүрэн тахсыбатын дьиктиргии санаата.“Утуйа сытар ини “элэс санаан аһарда.Таһыгар баар умывальнигар суунан дьиэҕэ киирбитэ эбэтэ эрэ баар.Эбэтиттэн кыыһын ыйыппытын хата бэйэтиттэн ыйытта. -Хайаа онтон эһиэхэ тиийбэтэҕэ да Карина.? -Хайдах оҕо бэйэтэ оччо ыраах тиийиэхтээҕий-оҕонньор эмээхсинигэр кыыһырда. -Аҕата илдьэ барбатаҕа да?-Талина аҕатыгар кыыһын чугаһаппат бэйэтэ аны илдьэ барбыта ханнык диэн ,бэйэтин уоскутуна санаата. -Суох аҕата эрдэ барбыта-диэн тыллар ыарыылаахтык иһилиннилэр.Талина тахсан мээнэ тыа диэки кыыһын ыҥыран баран истэ.Иһийэн турар тыаҕа кыыс айманан оҕотун ыҥырар хаһыыта өй дуораана буолан эҥсиллэр.Талина таптыыр киһититтэн маппыта ,аны биир соҕотох көмүс чыычааҕыттан илиитин соттуон санаан хараҕын уутунан сууна истэ. Эһэтэ хос сиэнэ муммутун сэрэйэн аны иккис сиэнэ мунуо диэн батыһан барда.Иккиэн өр көрдөөннөр ,оҕо суолун сүтэрдилэр.Ыттарын оҕотун эмиэ ыҥыра сатаатылар да мэлигир.Нэһиилэ сибээстэһэн мчстары ыҥырдылар.Бөртөлүөт түргэнник кэлэн,хас даҕаны биригээдэ тэринэн,сүппүт оҕону көрдүү бардылар.Хас да күн сытайан туран көрдөөннөр кыысчаан сүппүтэ уон иккис күнүгэр биир эдэр уол оҕону булбут үөрүүлээх саҥатын иһиттилэр.Карина аҕата манна эмиэ баар этэ. Кыыс сиикээннээх сиргэ дулҕа быыһыгар олорорун булбуттар.Манна бүтэй түҥ тыа сиргэ эһэ,бөрө илэ сылдьар кэмигэр бу оҕо хаҋдах тыыннаах ордубутун сөҕүү ,махтайыы бөҕө буолбуттара.Уон икки күнү мэлдьи түөрт саастаах оҕо аһаабакка соҕотох сылдьыбыта дьикти.Ама да ыта доҕор буолан түүн хоонньоһон хоммутун иһин хорсун ,сэмэҋ кыысчаан
Бары үтүөнү кытта. Родион Данилов-Ородьуман.
(Дьиҥнээх олохтон кэпсээн)
Өлүөхүмэ улууһугар Төгөөн диэн түҥ тыа сиргэ аҕыйах ыаллаах нэһилиэк баар.Аҕыйах дьонноох буолан куула тыатыгар кулааһаҋ кыыл айаатыыр.Саарба киис сатыылыыр сыгынах муостаах илэ сыбыытыыр,мэнэх кыыл мэнээктиир.Аһыҥастаах аалыҥныыр,эһэ адьырҕа элиэтиир дойдута.
Булчут дьон тыаҕа тахсан сөп буолалларын эмиһин талан ытан ыллылар да бүтэллэр.Элбэҕи өлөрөн үлүһүйэ барбаттар. Олом диэн түөлбэ алааска биир оҕонньордоох эмээхсиҥҥэ сиэннэрэ кыыс түөртээх кыыс оҕотунаан кэллилэр.Сиэннэрэ кыыс Талина эдэр сааһыгар кэргэн тахсан киһитин кытта тапсыбакка дойду сиртэн кэлбит.
Кэргэнэ эмиэ эдэр киһи ,оҕотун Каринаны кытта арахсыан төһө да баҕарбатар атын дьахтар абылаҥа баһыйан киниэхэ көспүт.Талина киһититтэн кэлэйэн арахсыы кутурҕанын умнаары аһыы утаҕы амсайбыта баара.Кырачаан Карина аҕатыныы арыы саһыл хааннаах,маҥан субалаах киэҥ харахтаах кыысчаан.Олох ыарахан аһыытын,ньулуунун билэн саҕалаабыта.Кыраҕа кыһаммат тулуурдаах оҕо этэ.Талина дьоно эмиэ иһэр ,аһыыр буоланнар ,уонна бэйэтэ бу алдьатыылаах астан тэйээри ,киһитин да умнаары түҥ тыа сиргэ манна эһээлээх ,эбээтигэрТөгөөҥҥө кэлбиттэрэ.
Талина манна бүөм сиргэ кэлэн санаата арыый да дьайҕарда.Үөс сир дьалхааннаах олоҕуттан манна кэрэ айылҕалаах сиргэ сынньана түһэргэ сананна.Манна уохтаах аһыы утаҕы тымтыктанан да булбаккын.Бөртөлүөт хаһан эмит сылдьар.
Төгөөҥҥө ханна эрэ баһаар буолбут сибикитэ билиннэ,бөртөлүөтүнэн баһаарынньыктары түһэртээтилэр.Карина аҕата олору кытта баһаар умулларса кэлсибит эбит.Кыыһын көрсө кэлэ сырытта.Радик кыыһыгар сыһыана үчүгэй буолан Карина “паапаа”-диэбитинэн сүүрэн тииҋэн сапта түстэ.Аҕата көтөҕөн ылан сыллаамахтаан ылла.
-Паапаа,эн уонна барбаккын даа?-кыысчаан үөрэн чаҕаарыйан ийэлээх,аҕатын эр биир көрөн,истэн чоҕулуҥнуур.
Радик кыыһын ыйытыгар туох диэн хоруйдуон булбакка өрө көтөҕөн ууммахтаата.Талина эһэтин тиэтэтэн оттуу бардылар.Манна туох да техника суох буолан илииннэн оттууллар.Карина аҕатыгар аралдьыйан ийэтин сайыспакка хаалла.
Талина эһэтин кытта барсан иһэн таптыыр киһитин атын кыыска былдьаппыт абатыгар хараҕа ууланан үрдүк харыйалар туманныран ыллылар.
Бу кэмҥэ Радигы эбэлэрэ чэй бэлэмнээн аһаппытын кэннэ уол кыыһын сыллаамахтаан ылаат бараары тиэтэйдэ.Кыыһа сайыһыа диэн күрээн кэриэтэ тахсан барда.
Карина аҕата аҕалбыт кукалкатынан оонньоомохтуу түһээт аҕата суоҕун дьэ өйдөөн көрөн.
-Эбээ паапа ханна барбытай?
Эбээтэ истибэтэхтии туттубута.
-Эбээ паапа кэлиэ да?
-Билбэтим ээ тоойуом,эн паапаҥ атын мааманы булбута.-эмээхсин сиэнигэр тугу эппитин кулгааҕа эрэ истэн хаалбыта.Кыыс уоһун толлоччу туттан умса көрөн олорбута.Уонна таһырдьа тахсан барбыта.Эбэтэ улар үргээн букунайан сиэнэ тахсан барбытын аахаҋбакка хаалбыта..
Кырачаан Карина тахсан эһэтэ аах оттуу барар сирдэрин диэки баран истэ.Обургу ытын оҕото кыыһы батыһан кутуруга эйэҥэлиир.Кыыһы сирэйин салаамахтаан ылар.Кыыс ытын кытта мэниктээн аралдьыйан атын ыллыгынан барда.Карина өр даҕаны хаамта.Эһэтин оттуур сирэ кэллэр кэлэн биэрбэтэ.Күн киэһэрэн барда.Мас тыалга охтон иэһэрдии түспүтүгэр Киирэн олордо.
Талина эһэтинээн баҕар баһаар кэлэн оту былдьыа диэн уонна халлаан туран биэрбитин баттаһан ,үлүһүйэн оттоотулар.Үһүс күннэригэр биирдэ дьиэлэригэр кэллилэр.Талина тиэргэҥҥэ атырдьахтарын, кыраабылларын уура туран,кыыһа тоҕо ийэтин ыҥырбытынан чаҕааран сүүрэн тахсыбатын дьиктиргии санаата.“Утуйа сытар ини “элэс санаан аһарда.Таһыгар баар умывальнигар суунан дьиэҕэ киирбитэ эбэтэ эрэ баар.Эбэтиттэн кыыһын ыйыппытын хата бэйэтиттэн ыйытта.
туһунан интернетка,ватсапка тарҕанан дьон сөхпүтэ сымыҋа буолбатах.Бу оҕону Айыыһыт хотун араҥаччылаабыта эбитэ ду? Эбэтэр бука таайдахха үлэ,харчы суох буолан,аһыы утах аргыстанан дьоно аччыктыыры биллэрэн оҕону бордук ииппиттэрэ биир үксүн таайдаҕа.-Хайаа онтон эһиэхэ тиийбэтэҕэ да Карина.?
-Хайдах оҕо бэйэтэ оччо ыраах тиийиэхтээҕий-оҕонньор эмээхсинигэр кыыһырда.
-Аҕата илдьэ барбатаҕа да?-Талина аҕатыгар кыыһын чугаһаппат бэйэтэ аны илдьэ барбыта ханнык диэн ,бэйэтин уоскутуна санаата.
-Суох аҕата эрдэ барбыта-диэн тыллар ыарыылаахтык иһилиннилэр.Талина тахсан мээнэ тыа диэки кыыһын ыҥыран баран истэ.Иһийэн турар тыаҕа кыыс айманан оҕотун ыҥырар хаһыыта өй дуораана буолан эҥсиллэр.Талина таптыыр киһититтэн маппыта ,аны биир соҕотох көмүс чыычааҕыттан илиитин соттуон санаан хараҕын уутунан сууна истэ.
Эһэтэ хос сиэнэ муммутун сэрэйэн аны иккис сиэнэ мунуо диэн батыһан барда.Иккиэн өр көрдөөннөр ,оҕо суолун сүтэрдилэр.Ыттарын оҕотун эмиэ ыҥыра сатаатылар да мэлигир.Нэһиилэ сибээстэһэн мчстары ыҥырдылар.Бөртөлүөт түргэнник кэлэн,хас даҕаны биригээдэ тэринэн,сүппүт оҕону көрдүү бардылар.Хас да күн сытайан туран көрдөөннөр кыысчаан сүппүтэ уон иккис күнүгэр биир эдэр уол оҕону булбут үөрүүлээх саҥатын иһиттилэр.Карина аҕата манна эмиэ баар этэ. Кыыс сиикээннээх сиргэ дулҕа быыһыгар олорорун булбуттар.Манна бүтэй түҥ тыа сиргэ эһэ,бөрө илэ сылдьар кэмигэр бу оҕо хаҋдах тыыннаах ордубутун сөҕүү ,махтайыы бөҕө буолбуттара.Уон икки күнү мэлдьи түөрт саастаах оҕо аһаабакка соҕотох сылдьыбыта дьикти.Ама да ыта доҕор буолан түүн хоонньоһон хоммутун иһин хорсун ,сэмэҋ кыысчаан
Талина оҕотун булбуттарыгар үөрүүтэ үксээн ,сирэҋэ сырдаата.Радик эмиэ бу кэмҥэ оҕотун аттыттан арахсыбакка сырытта.Оҕону көрдөөн утуйар уулара уҋгуурбакка сылдьыбыт дьоҥҥо махталларын тиэртилэр.Талиналаахха президент эҥин көмөлөһөн билигин син дьон кэминэн олороллор.Сэмэй кыысчаан Карина билигин оҕо садыгар этэҥҥэ сылдьар.Кини эйгэтигэр чөл олох иилии тулалаатын.Мэлдьи үөрэ көтө сылдьан дьоллоох буоллун.
Бары үтүөнү кытта.
Родион Данилов-Ородьуман.